Λείπει η Αυτοπεποίθηση ή η Ικανότητα;
Αναζητώντας τις αιτίες της μειωμένης απόδοσης στο περιβάλλον του αθλητισμού, είτε πρόκειται για προπόνηση είτε για αγώνα, οι αθλητές και οι προπονητές στρέφονται σε παράγοντες που αφορούν στη σωματική, ψυχολογική ή και την τεχνική/τακτική διάσταση του εκάστοτε αθλήματος.
Ο ψυχολογικός παράγοντας, ο πιο σύνθετος και «απρόβλεπτος», συνδέεται συχνά με την έλλειψη αυτοπεποίθησης, την εμπιστοσύνη που νιώθει ο αθλητής προς τον εαυτό του, ώστε να αποδώσει με βάση την ικανότητά του. Σε κάθε άθλημα η αυτοπεποίθηση «εκδηλώνεται» στην προπόνηση και τον αγώνα με ποικίλους τρόπους.
Σε αθλήματα όπως το ταε κβο ντο και το καράτε ο αθλητής δηλώνει την αυτοπεποίθησή του με την ενέργεια που απελευθερώνει, την κινητικότητά του, την αποφασιστικότητα με την οποία πραγματοποιεί τις κινήσεις του, την πρωτοβουλία που λαμβάνει για να κερδίσει πόντους. Στο τένις και το πινγκ πονγκ δηλώνει αυτοπεποίθηση έχοντας κινητικότητα, ξεκάθαρο αγωνιστικό πλάνο, επιθετικότητα στα χτυπήματά του και την αίσθηση ότι ελέγχει τον αγώνα. Στα ομαδικά αθλήματα, η ενέργεια που μεταφράζεται σε κινητικότητα, διεκδικήσεις, αποφασιστικότητα σε κάθε προσπάθεια και ανάληψη πρωτοβουλίας είναι ορισμένα από τα στοιχεία που θα δηλώσουν την αυτοπεποίθηση του αθλητή.
Όταν η αγωνιστική συμπεριφορά του αθλητή δεν δηλώνει αυτοπεποίθηση τότε είναι σημαντικό να αναζητηθεί εάν αυτό οφείλεται στον ίδιο και την αδυναμία του να «βγάλει» ό,τι διαθέτει ή στην έλλειψη ικανότητας εξαιτίας της ελλιπούς προετοιμασίας ή και του ανάλογου αγωνιστικού επιπέδου του αθλητή. Είναι συχνό φαινόμενο για έναν αθλητή να αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του αγώνα και να αναζητά την αιτία στην έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Μήπως είναι έλλειψη ικανότητας; Μήπως η προετοιμασία του αθλητή δεν είναι σε επίπεδο αντίστοιχο των απαιτήσεων του αγώνα;
Αν έχω την ικανότητα αλλά δεν τη βγάζω πρακτικά στον αγώνα, λείπει αυτοπεποίθηση. Αν δεν έχω δουλέψει αρκετά, λείπει η ικανότητα!
Κομβικός παράγοντας στην όλη διαδικασία είναι ο προπονητής καθώς είναι ίσως ο μόνος αρμόδιος να κρίνει αν ο αθλητής θα χρειαστεί υποστήριξη σε θέματα εμπιστοσύνης του εαυτού, ώστε να «βγάλει» στην προπόνηση και στον αγώνα τα στοιχεία που διαθέτει, ή έλλειψη ικανότητας ώστε να δουλέψει περισσότερο.
Η αυτοπεποίθηση ως έννοια έχει ψυχολογική «προέλευση» αλλά για να αναπτυχθεί χρειάζεται την ικανότητα!
Γιάννης Ζαρώτης MSc-PhD
Ψυχολόγος- Αθλητικός Ψυχολόγος www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα
Ο σημαντικός «πρώτος προπονητής» στην πορεία των αθλητών
Ο σημαντικός «πρώτος προπονητής» στην πορεία των αθλητών
Οι έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο αναζητούν παράγοντες οι οποίοι επιδρούν άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη των αθλητών. Μελετώνται οι επιδράσεις του οικογενειακού περιβάλλοντος, τα κοινωνικά δεδομένα που σχετίζονται με τον αθλητισμό και όσοι άλλοι παράγοντες εμφανίζονται τόσο στην εισαγωγή όσο και στην πορεία του αθλητή.
Στο ίδιο πλαίσιο μελετάται η επίδραση των προπονητών καθ’ όλη τη διάρκεια της αθλητικής καριέρας. Οι έρευνες εστιάζουν σε μεγάλο βαθμό στον πρώτο προπονητή που θα συναντήσει το παιδί στην εισαγωγή του στον αθλητισμό, αναδεικνύοντας έτσι τον καθοριστικό του ρόλο.
Ο πρώτος προπονητής είναι «υπεύθυνος» να παρουσιάσει την πρώτη εικόνα στον νεαρό αθλητή για το περιεχόμενο του αθλητισμού. Του δείχνει πόσο ευχάριστο μπορεί να είναι το περιβάλλον του αθλητισμού (ή και το αντίθετο), δομεί ένα πλαίσιο που αναπτύσσει ευχάριστα συναισθήματα, τα οποία θα καθορίσουν αν το παιδί θα παραμείνει τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου στο αθλητικό περιβάλλον. Αν ο πρώτος του προπονητής ασκήσει θετική επίδραση στον αθλητή είναι πολύ πιθανόν να συνεχίσει και να παραμείνει στον αθλητισμό. Όσο πιο θετική είναι η εικόνα του προπονητή τόσο πιο βαθιά επίδραση θα έχει στη συναισθηματική διάσταση του παιδιού.
Ένας προπονητής που παρουσιάζεται φιλικός και θετικός, με κινητικότητα και διάθεση, η οποία φανερώνει την όρεξή του να δουλέψει με τα παιδιά (το στοιχείο αυτό τα παιδιά το εισπράττουν έντονα), με τάση να βοηθήσει όποιο παιδί χρειαστεί, με ενδιαφέρον για το παιδί ως άνθρωπο και έπειτα ως μελλοντικό αθλητή, δηλώνοντας αποδοχή για το κάθε παιδί (αποφεύγοντας να διερευνήσει να «το έχει» ή «δεν το έχει»), στοιχείο το οποίο θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του παιδιού.
Η συμπεριφορά του πρώτου προπονητή δείχνει καθοριστική σε βασικές έννοιες με τις οποίες το παιδί θα δομήσει το αθλητικό περιβάλλον. Θα καλλιεργήσει το σεβασμό, τη συνεργατικότητα, τη συνέπεια, τη διάθεση για προσπάθεια, την εμπιστοσύνη καθώς θα ταυτιστεί με ένα πρότυπο το οποίο εκδηλώνει ανάλογη συμπεριφορά. Αν εμπιστευτεί τον πρώτο προπονητή, είναι πιο πιθανό να παραμείνει στο άθλημα και παράλληλα να αναπτύξει το ίδιο το παιδί εμπιστοσύνη για τον εαυτό του στο μέλλον.
Αν ο αθλητής στο μέλλον συνεχίσει στον αθλητισμό, αν λάβει ωφέλιμα στοιχεία από τον αθλητισμό, αν εξελιχθεί σε αθλητή υψηλού επιπέδου και αν τελικά ασκείται ως ενήλικας υιοθετώντας την άσκηση στην καθημερινότητά του, θα έχει καθοριστικό ρόλο ο πρώτος προπονητής. Για να εξελιχθεί κάποιος χρειάζεται κίνητρο και επιθυμία και ο πρώτος προπονητής είναι εκείνος που διαμορφώνει το περιβάλλον για να αναπτυχθεί η επιθυμία των παιδιών για τον αθλητισμό σε μικρή ηλικία. Αν πρωταγωνιστήσει ο αθλητής, θα οφείλει πολλά στον πρώτο προπονητή. Τον βοήθησε να αναπτύξει ως παιδί μια δεύτερη πολύ σημαντική ιδιότητα, αυτή του αθλητή!
Γιάννης Ζαρώτης
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος
Μάθετε Περισσότερα
Επιτυχία: θέλω, πρέπει ή μπορώ;
Επιτυχία: θέλω, πρέπει ή μπορώ;
Η φύση του ανθρώπου τον ωθεί συχνά στην τοποθέτηση στόχων, στην αναζήτηση νέων εμπειριών και διαφορετικών συνθηκών μέσα από τις οποίες εκδηλώνει τις επιθυμίες του και εκπληρώνει τα «θέλω» του.
Τόσο η καθημερινή δραστηριότητα όσο και ο αθλητισμός είναι πεδία στα οποία ο κάθε άνθρωπος αναζητά την επιτυχία. Είτε πρόκειται για τις εξετάσεις στο σχολείο, είτε για τη συμμετοχή σε ένα αγώνα, είτε και στην ενήλικη ζωή η εξέλιξη στο εργασιακό περιβάλλον.
Η εμπλοκή του ατόμου στο κάθε πεδίο περιλαμβάνει την επιτυχία ως στόχο, με τον καθένα να την επιδιώκει ως «θέλω», «πρέπει» ή «μπορώ».
Συχνά στον αθλητισμό ακούγεται ότι η επιτυχία είναι το μεγάλο «όνειρο» ενός ατόμου, η ικανοποίηση των επιθυμιών του, η φιλοδοξία του που θα ικανοποιήσει τη συναισθηματική του πλευρά. Το «θέλω» εκφράζει ό,τι θα μπορούσε να ικανοποιήσει το άτομο, ό,τι θα του προσφέρει χαρά και ευχαρίστηση. Από μόνο του το «θέλω» δεν εξασφαλίζει επιτυχία. Θα χρειαστεί να μετουσιωθεί σε προσπάθεια!
Σε πολλές περιπτώσεις, η επιτυχία λαμβάνει την μορφή του «πρέπει», καθιστώντας την «υποχρεωτική», χωρίς την όποια εναλλακτική σε περίπτωση αποτυχίας. Η προετοιμασία του αθλητή προς τον στόχο που «πρέπει» να πετύχει θα συνοδεύεται από έντονο άγχος, ενώ η μη επίτευξη από ενοχές και μια γενικότερη αποδόμηση της όλης προσπάθειας: «Δεν έκανα αυτό που έπρεπε».
Ακόμη και αν έπρεπε, η βάση της επιτυχίας είναι το «μπορώ». Δηλώνει τις ικανότητες του ατόμου, την προσπάθεια που έχει κάνει, την βελτίωσή του μέσα από την προετοιμασία του και για να επιτευχθεί ο στόχος «το μπορώ» καλύπτει τις απαιτήσεις της επιτυχίας.
Το «θέλω» είναι σημαντικό καθώς δηλώνει το κίνητρο του ατόμου, αποτελεί τον ενεργοποιητικό παράγοντα προς την κατεύθυνση της επιτυχίας, χωρίς αυτό δεν θα ξεκινούσε η όποια προσπάθεια. Το «πρέπει» δείχνει να είναι ανασταλτικός παράγοντας προς την επιτυχία, δημιουργεί το αίσθημα της υποχρέωσης, η επιτυχία (αν έρθει) θα φέρει περισσότερο ανακούφιση παρά ευχαρίστηση καθώς αποτελεί μια πιεστική συνθήκη. Τελικά αναζητούμε το «μπορώ», αυτό θα φανερώσει την επιθυμία του ατόμου, καθώς συνοδεύεται από προσπάθεια και πολλή δουλειά! Θα γεμίσει το άτομο με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία και θα του δώσει την ανάλογη σωματική και ψυχική ενέργεια για την κατάκτηση του στόχου.
Είναι σημαντικό για τον αθλητή να μην μείνει στο «θέλω», να δει την επιτυχία ως κάτι ευχάριστο και όχι υποχρεωτικό, αναπτύσσοντας παράλληλα την ατομική του ικανότητα.
Για να φτάσεις στην επιτυχία «θα πρέπει να μπορείς!»
Μάθετε Περισσότερα
Μην κατηγορείτε τους γονείς των αθλητών, εκπαιδεύστε τους!
Μην κατηγορείτε τους γονείς των αθλητών, εκπαιδεύστε τους!
Ο ρόλος των γονέων στον αθλητισμό αποτελεί κομβικό στοιχείο για την μετέπειτα εξέλιξη των παιδιών. Καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το πόση υποστήριξη θα έχει ένας αθλητής συναισθηματικά, πόσο συνεργάσιμος και δεκτικός θα είναι απέναντι στον προπονητή του, πόση προσπάθεια θα καταβάλλει σε κάθε περίπτωση για την καλύτερη δυνατή απόδοσή του. Είναι ο γονέας, που σαν ο πρώτος «εκπαιδευτικός» στη ζωή του παιδιού, θα του διδάξει τις έννοιες της υπευθυνότητας, της συνέπειας, του σεβασμού στους γύρω του, της θετικής στάσης προς «τρίτους», θα δημιουργήσει τη βάση για να αναπτυχθεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού, πάνω στην οποία θα δομήσει την αυτοπεποίθησή του, ακόμη και στον αθλητισμό. Όλα τα στοιχεία που παρέχονται στο παιδί, είναι ό,τι θα ζητούσε και ο προπονητής του, δουλεύοντας με νεαρούς αθλητές.
Η σημασία του γονέα καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι 3 στα 10 παιδιά εμπλέκονται στον αθλητισμό λόγω των γονέων τους, οι οποίοι «ασκούν επίδραση» και στην επιλογή του αθλήματος των παιδιών. Το 32% των παιδιών υποκινείται από την επιθυμία των γονιών του να συμμετάσχουν σε ένα συγκεκριμένο σπορ, δείχνουν οι έρευνες.
Την ίδια στιγμή, ένα ποσοστό μεταξύ 65-75% των παιδιών που κάνουν αθλητισμό, δηλώνει ότι έχουν υπάρξει στιγμές στις οποίες έχει βιώσει πίεση από τους γονείς. Πίεση για την επιτυχία, προσδοκία για βελτίωση, απαίτηση για νίκη. Στην περίπτωση αυτή «αναπτύσσουν», χωρίς να το θέλουν, άγχος στους αθλητές. Όπως θα δημιουργήσουν ανάλογα θέματα εμπλεκόμενοι στην προπόνηση, παρέχοντας οδηγίες για τον αγώνα, κάνοντας αμέτρητες αναλύσεις για τον αγώνα που το παιδί δεν πήγε «καλά», «ζητώντας το λόγο» από τον προπονητή για τη μη εξέλιξη του παιδιού, διαπληκτιζόμενοι με άλλους γονείς και όντες πάντα ένα βήμα μπροστά από το παιδί προσπαθώντας να του παρέχουν τα πάντα, σαμποτάροντας την αυτονομία του.
Τελικά οι γονείς είναι πρόβλημα, λέει ο προπονητής και το δηλώνουν και ορισμένα αποτελέσματα των ερευνών.
Όσο αρνητικά μπορούν να επιδράσουν στην εξέλιξη του παιδιού, άλλο τόσο και ίσως περισσότερο θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον ιδανικό σύμμαχο στην προσπάθεια ανάπτυξης του αθλητή. Κατηγορούνται για τη στάση τους και τη γενικότερη συμπεριφορά τους, χαρακτηρίζονται ως υπερεμπλεκόμενοι ή υπερπροστατευτικοί. Πιθανόν να μην είναι «σωστοί».
Τους εκπαίδευσε, ωστόσο, ποτέ κανείς; Τους ενημέρωσε ποτέ κανείς για το ποια είναι εν τέλει η «ενδεδειγμένη» στάση στον αθλητισμό; Εισήλθαν σε ένα χώρο με πολλές απαιτήσεις, ξοδεύοντας αρκετό προσωπικό χρόνο και ανάλογο χρήμα, μη γνωρίζοντας «τι πρέπει να κάνω όταν τελειώνει ο αγώνας και το παιδί είναι στεναχωρημένο;». Την ίδια στιγμή οι έρευνες δείχνουν ότι οι γονείς «ξοδεύουν»/επενδύουν το 3-12% του ετήσιου εισοδήματός στον άθληση του παιδιού!
Να βλέπω προπόνηση; Να πηγαίνω στους αγώνες; Να απαντάω αν με ρωτάει «πως με είδες;» Να μιλάω στον προπονητή; Να τον ρωτάω για την προπόνηση και τον αγώνα; Είναι ορισμένα από τα ερωτήματα των γονέων. Εκφράζουν προβληματισμό και ανησυχία, πρόκειται για «ό,τι πολυτιμότερο έχουν»: Τα ίδια τους τα παιδιά.
Θεωρούμε αυτονόητο το ότι ξέρει πώς να βοηθήσει, αλλά την ίδια στιγμή είναι και «άσχετος» από αθλητισμό. Κάτι δεν ταιριάζει……
Αν δεν εξηγήσεις κάτι σε κάποιον, μην τον αξιολογείς. Κανείς δεν αξιολογείται σε κάτι που δεν γνωρίζει. Η ευθύνη εκπαίδευσης των γονέων «βαραίνει» όλους, παράγοντες, προπονητές και όσους ασχολούνται με τον αθλητισμό. Ο αθλητισμός του παιδιού ξεκινά από την εκπαίδευση των γονέων!
Εκπαίδευσέ τους, ενημέρωσέ τους και άφησε τους να αποφασίσουν αν κάνουν «καλό» ή «κακό» στα παιδιά τους. Και θα «αποφασίσουν» αν είναι καλό ή κακό είτε οι γονείς είτε η ίδια εξέλιξη του παιδιού!
Μάθετε Περισσότερα
Επιλέγω σύλλογο ή διαλέγω προπονητή;
Η άσκηση των παιδιών, σε οποιαδήποτε μορφή της, βοηθά με τον καλύτερο τρόπο την ανάπτυξη τους είτε σωματικά είτε ψυχολογικά και πνευματικά. Συμβάλλει στην σωματική τους υγεία, διασφαλίζει ως ένα βαθμό της ενεργητικότητα/δραστηριότητά τους, καλλιεργεί στοιχεία της μετέπειτα προσωπικότητάς τους, εκπαιδεύει και κοινωνικοποιεί τους νεαρούς «αθλητές», δημιουργεί τις βάσεις για την ψυχική τους ισορροπία και παρέχει ερεθίσματα για την πνευματική εγρήγορση-καλλιέργεια των παιδιών αθλητών.
Ο αθλητισμός, ο οποίος αποτελεί οργανωμένη μορφή άσκησης σε οποιοδήποτε άθλημα, διαθέτει το πλαίσιο για την αποκόμιση των παραπάνω ωφελειών. Η απόφαση των γονέων για την εισαγωγή του παιδιού στον αθλητισμό δημιουργεί ερωτήματα και αναζητήσεις αναφορικά σε ποιο άθλημα και σύλλογο «θα επιλέξουν» για το παιδί τους και με ποια κριτήρια.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα βασικά κριτήρια για την επιλογή συλλόγου από τους γονείς αποτελούν η απόσταση από το σπίτι διαμονής, η ώρα διεξαγωγής των προπονήσεων, το κόστος της μηνιαίας συνδρομής και η «εικόνα» που έχουν διαμορφώσει από τις πληροφορίες τους για τον εκάστοτε αθλητικό σύλλογο.
Από την άλλη πλευρά εμφανίζονται οι ανάγκες των παιδιών-αθλητών για παιχνίδι, συνύπαρξη με φίλους, διασκέδαση, ομαλή και σταδιακή είσοδο στο περιβάλλον του αθλητισμού, ως επιπλέον στοιχεία που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη για την επιλογή αθλήματος και συλλόγου.
Ανταποκρινόμενοι σε όσα οι έρευνες υποστηρίζουν ότι μπορεί να προσφέρει το αθλητικό περιβάλλον και στις επιθυμίες των παιδιών παράλληλα, φαίνεται να είναι απαραίτητο να «ελεγχθεί» από τους γονείς το περιβάλλον προπόνησης του συλλόγου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Βασικός παράγοντας για την επιλογή είναι ο προπονητής με τον οποίο θα συνεργάζεται το παιδί, με ποιες επιδιώξεις και στόχους, σε ποια μορφή συμπεριφοράς, με ποιόν τρόπο επικοινωνίας. Ο προπονητής είναι δυνατό να καθορίσει σε πολύ μεγάλο ποσοστό την παραμονή ή όχι του παιδιού στον αθλητισμό, το αν θα διασκεδάζει ή θα πιέζεται, το αν θα διαμορφώσει υγιείς συμπεριφορές ή θα εσωτερικεύει απόψεις και στάσεις ανασταλτικές για την περαιτέρω ψυχο-πνευματική του ανάπτυξη.
Οι γονείς, στα πρώτα στάδια εισαγωγής των παιδιών στον αθλητισμό, καλούνται να αναζητήσουν προπονητές οι οποίοι θα προσφέρουν τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται τα παιδιά, την ανάλογη συμπεριφορά για τη βίωση ευχάριστων συναισθημάτων, «εξασφαλίζοντας» σε ένα βαθμό την ανάπτυξη κινήτρων και την παραμονή των παιδιών στο αθλητικό περιβάλλον. Θα αναζητήσουν προπονητές με ήπια και θετική συμπεριφορά, έχοντες διάθεση για επικοινωνία και κυρίως την ενεργητικότητα που διαθέτουν και τα παιδιά για να μπορούν να τα «ακολουθήσουν».
Ο εκάστοτε σύλλογος διαθέτει μια φιλοσοφία για τον αθλητισμό, η οποία «αντανακλάται» σχεδόν εξ΄ολοκλήρου στους προπονητές του, αυτοί εξάλλου είναι και οι «αποδίδοντες» τη φιλοσοφία του.
Η διασφάλιση των στοιχείων που προσφέρει ο αθλητισμός είναι το ζητούμενο, το κόστος για τα οφέλη μπορεί να είναι 15 λεπτά παραπάνω δρόμος ή και αναδιαμόρφωση του οικογενειακού προγράμματος με βάση τις προπονήσεις του παιδιού, «εξασφαλίζοντας» ωστόσο στο παιδί μια πολυετή παρουσία στο περιβάλλον του αθλητισμού με ταυτόχρονη ευχαρίστηση και ικανοποίηση από την συμμετοχή του. Έχοντας γίνει η κατάλληλη επιλογή του ανθρώπου-προπονητή στον οποίο θα εμπιστευτούνε πολύ από τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού και θα συμβάλλει στην ανάπτυξή του σε όλους τους τομείς της προσωπικότητάς του.
Ίσως εν τέλει η απάντηση στο ερώτημα να συνοψίζεται στο: «Αν θέλεις να επιλέξεις σύλλογο, διάλεξε τον κατάλληλο προπονητή!»
Γιάννης Ζαρώτης MSc- PhD
Ψυχολόγος – Αθλητικός Ψυχολόγος
Μάθετε Περισσότερα
Αθλητική Απόδοση: Ο Ρόλος των Ψυχολογικών & Πνευματικών Παραγόντων
Αθλητική Απόδοση: Ο Ρόλος των Ψυχολογικών & Πνευματικών Παραγόντων
Ο κάθε άνθρωπος, σε οποιονδήποτε χώρο και αν δραστηριοποιείται, αναπτύσσει στοιχεία τα οποία τον βοηθούν να προσαρμοστεί και εξελιχθεί. Για κάθε τομέα δραστηριοποίησης τα «απαραίτητα» στοιχεία-χαρακτηριστικά ποικίλουν, ανάλογα με τις απαιτήσεις των συνθηκών.
Στο περιβάλλον του αθλητισμού, η προσαρμογή και επιτυχία των αθλητών εξαρτάται από παράγοντες που αφορούν κυρίως σε σωματικά, και τεχνικά στοιχεία, ως εκείνα που «προβάλλονται» περισσότερο. Οι αθλητές προπονούνται για να αναπτύξουν τα ανάλογα για το άθλημά τους στοιχεία δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα βελτιωθούν όσον αφορά στη σωματική τους κατάσταση όσο και στην τεχνική τους γνώση.
Γιατί, ωστόσο, δεν έχουν κάθε μέρα την ίδια διάθεση; Ποια είναι τα στοιχεία που καθορίζουν την ανοχή τους στην κούραση της προπόνησης; Γιατί κάποιοι κατανοούν περισσότερο τις οδηγίες που δίνονται και αναπτύσσουν αντίστοιχα καλύτερη αντίληψη και ταχύτητα σκέψης; Για ποιο λόγο κάποιοι αθλητές γίνονται «καλύτεροι» από τους υπόλοιπους, ενώ ακολουθούν την ίδια προπόνηση; Και αν είναι κάποιος ταλαντούχος σε τεχνικά ή σωματικά στοιχεία, θα φτάσει απαραίτητα στην κορυφή; Γιατί για αρκετούς αθλητές, η προπόνηση είναι περιβάλλον υψηλής απόδοσης, ενώ στον αγώνα δυσκολεύονται να «βγάλουν» τον καλό τους εαυτό.
Τα ερευνητικά δεδομένα και η καθημερινή εμπειρία δείχνουν ότι η επιτυχία του αθλητή «εξαρτάται» και από πολλούς Ψυχολογικούς και Πνευματικούς παράγοντες καθώς και από στοιχεία της Προσωπικότητάς του.
Στους Ψυχολογικούς συμπεριλαμβάνονται τα κίνητρα, η εμπιστοσύνη στον εαυτό του, η αντιμετώπιση του άγχους, η διαχείριση των συναισθημάτων, η ικανότητα ελέγχου του εαυτού και όσοι άλλοι παράγοντες «ρυθμίζουν» τη συναισθηματική κατάσταση του αθλητή.
Αντίστοιχα στους Πνευματικούς παράγοντες, συμπεριλαμβάνονται δεξιότητες όπως η συγκέντρωση, η ικανότητα ανάλυσης πληροφοριών, η ταχύτητα σκέψης, η λήψη αποφάσεων, η επιλογή πληροφοριών, η κατανόηση του περιβάλλοντος και όσα όλα στοιχεία αποτελούν την πνευματική διάσταση του ατόμου.
Σε κάθε περίπτωση τόσο τα Ψυχολογικά όσο και τα Πνευματικά στοιχεία του αθλητή είναι εφικτό να μετρηθούν καθώς πλέον υπάρχουν τα αντίστοιχα εργαλεία για την αξιολόγηση αντίστοιχων διαστάσεων.
Στα στοιχεία Προσωπικότητας που βοηθούν τον αθλητή στην επιτυχία του, αναφέρονται η δεκτικότητα προς συνεργασία, η εργατικότητα και πειθαρχία, η επιμονή και η υπομονή και όσα άλλα αναπτύσσει με την πάροδο των ετών και αποτελούν «κομμάτι» της προσωπικότητάς του.
Τόσο τα Ψυχολογικά όσο και τα Πνευματικά στοιχεία είναι επίκτητα, ο κάθε αθλητής έχει τη δυνατότητα να τα «δουλέψει» και με βάση την προσπάθειά του να τα αποκτήσει. Τα Ψυχολογικά στοιχεία είναι δύσκολο να δουλευτούν και απαιτούν συνδυασμό πραγμάτων. Προσπαθείς να δουλέψεις μέσα σε ένα διάστημα την αυτοπεποίθηση, την οποία κάποιος χρειάζεται χρόνια για να αποκτήσει. Αντίστοιχα, για τα Πνευματικά στοιχεία παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες και επίσης δουλεύεται ως παράγοντας δύσκολα.
Το σημαντικό για τον αθλητή είναι να κατανοήσει ποια στοιχεία χρειάζεται να δουλέψει περισσότερο, ως απαραίτητα για το άθλημά του ή την πορεία εξέλιξής του. Οι αθλητές επιλέγουν να εστιάσουν σε τεχνικά στοιχεία και σωματική κατάσταση, καθώς είναι αυτά που «φαίνονται» περισσότερο. Για τη βέλτιστη σωματική κατάσταση, θα χρειαστεί ωστόσο να υπάρξει και η αντίστοιχη ψυχο-πνευματική.
Φαίνεται να επικρατεί και στον αθλητισμό η άποψη του Δαρβίνου ότι: «Δεν επικρατεί ο πιο δυνατός ή ο πιο καλός αλλά εκείνος που προσαρμόζεται στις συνθήκες», αναδεικνύοντας τον ψυχοπνευματικό παράγοντα…..
Γιάννης Ζαρώτης MSc-PhD
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα
Διαδικτυακό Σεμινάριο για Προπονητές: Διαχείριση Ταλέντου & Ανάπτυξη Αθλητών
Διαδικτυακό Σεμινάριο για Προπονητές:
Διαχείριση Ταλέντου & Ανάπτυξη Αθλητών
Τι είναι το ταλέντο;
Πώς το «μετράμε»;
Υπάρχουν «πηγές» που παράγουν ταλέντα;
Γιατί δεν μπορούμε να προβλέψουμε την επιτυχία του «ταλέντου»;
Πόσα ταλέντα επιτυγχάνουν τελικά;
Ποιες οι απόψεις για την προέλευση του ταλέντου;
Τι σημαίνει «δυναμικό»; Πώς σχετίζεται με το ταλέντο»
Παραδείγματα εξέλιξης Ταλαντούχων αθλητών Παγκοσμίως;
Για ποιους λόγους τα παιδιά εμπλέκονται στον αθλητισμό;
Πότε και γιατί εγκαταλείπουν;
Μοντέλα ανάπτυξης αθλητών
Τι ισχύει σε κάθε άθλημα;
Ποιοι παράγοντες καθορίζουν την εξέλιξή τους;
Πώς φτάνει ο αθλητής σε υψηλό επίπεδο;
Παιδιά και πρωταθλητισμός
6 και 13 Μάϊου, 19.00-21.00 (διάρκεια 2 δίωρα)
Για Πληροφορίες και Δηλώσεις συμμετοχής, τηλεφωνήστε στο 6932420022, μέσω email στο [email protected] και με μήνυμα στο Facebook.
Εισηγητής: Γιάννης Ζαρώτης, Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος MSc-PhD
