Επιλέγω σύλλογο ή διαλέγω προπονητή;
Η άσκηση των παιδιών, σε οποιαδήποτε μορφή της, βοηθά με τον καλύτερο τρόπο την ανάπτυξη τους είτε σωματικά είτε ψυχολογικά και πνευματικά. Συμβάλλει στην σωματική τους υγεία, διασφαλίζει ως ένα βαθμό της ενεργητικότητα/δραστηριότητά τους, καλλιεργεί στοιχεία της μετέπειτα προσωπικότητάς τους, εκπαιδεύει και κοινωνικοποιεί τους νεαρούς «αθλητές», δημιουργεί τις βάσεις για την ψυχική τους ισορροπία και παρέχει ερεθίσματα για την πνευματική εγρήγορση-καλλιέργεια των παιδιών αθλητών.
Ο αθλητισμός, ο οποίος αποτελεί οργανωμένη μορφή άσκησης σε οποιοδήποτε άθλημα, διαθέτει το πλαίσιο για την αποκόμιση των παραπάνω ωφελειών. Η απόφαση των γονέων για την εισαγωγή του παιδιού στον αθλητισμό δημιουργεί ερωτήματα και αναζητήσεις αναφορικά σε ποιο άθλημα και σύλλογο «θα επιλέξουν» για το παιδί τους και με ποια κριτήρια.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα βασικά κριτήρια για την επιλογή συλλόγου από τους γονείς αποτελούν η απόσταση από το σπίτι διαμονής, η ώρα διεξαγωγής των προπονήσεων, το κόστος της μηνιαίας συνδρομής και η «εικόνα» που έχουν διαμορφώσει από τις πληροφορίες τους για τον εκάστοτε αθλητικό σύλλογο.
Από την άλλη πλευρά εμφανίζονται οι ανάγκες των παιδιών-αθλητών για παιχνίδι, συνύπαρξη με φίλους, διασκέδαση, ομαλή και σταδιακή είσοδο στο περιβάλλον του αθλητισμού, ως επιπλέον στοιχεία που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη για την επιλογή αθλήματος και συλλόγου.
Ανταποκρινόμενοι σε όσα οι έρευνες υποστηρίζουν ότι μπορεί να προσφέρει το αθλητικό περιβάλλον και στις επιθυμίες των παιδιών παράλληλα, φαίνεται να είναι απαραίτητο να «ελεγχθεί» από τους γονείς το περιβάλλον προπόνησης του συλλόγου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Βασικός παράγοντας για την επιλογή είναι ο προπονητής με τον οποίο θα συνεργάζεται το παιδί, με ποιες επιδιώξεις και στόχους, σε ποια μορφή συμπεριφοράς, με ποιόν τρόπο επικοινωνίας. Ο προπονητής είναι δυνατό να καθορίσει σε πολύ μεγάλο ποσοστό την παραμονή ή όχι του παιδιού στον αθλητισμό, το αν θα διασκεδάζει ή θα πιέζεται, το αν θα διαμορφώσει υγιείς συμπεριφορές ή θα εσωτερικεύει απόψεις και στάσεις ανασταλτικές για την περαιτέρω ψυχο-πνευματική του ανάπτυξη.
Οι γονείς, στα πρώτα στάδια εισαγωγής των παιδιών στον αθλητισμό, καλούνται να αναζητήσουν προπονητές οι οποίοι θα προσφέρουν τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται τα παιδιά, την ανάλογη συμπεριφορά για τη βίωση ευχάριστων συναισθημάτων, «εξασφαλίζοντας» σε ένα βαθμό την ανάπτυξη κινήτρων και την παραμονή των παιδιών στο αθλητικό περιβάλλον. Θα αναζητήσουν προπονητές με ήπια και θετική συμπεριφορά, έχοντες διάθεση για επικοινωνία και κυρίως την ενεργητικότητα που διαθέτουν και τα παιδιά για να μπορούν να τα «ακολουθήσουν».
Ο εκάστοτε σύλλογος διαθέτει μια φιλοσοφία για τον αθλητισμό, η οποία «αντανακλάται» σχεδόν εξ΄ολοκλήρου στους προπονητές του, αυτοί εξάλλου είναι και οι «αποδίδοντες» τη φιλοσοφία του.
Η διασφάλιση των στοιχείων που προσφέρει ο αθλητισμός είναι το ζητούμενο, το κόστος για τα οφέλη μπορεί να είναι 15 λεπτά παραπάνω δρόμος ή και αναδιαμόρφωση του οικογενειακού προγράμματος με βάση τις προπονήσεις του παιδιού, «εξασφαλίζοντας» ωστόσο στο παιδί μια πολυετή παρουσία στο περιβάλλον του αθλητισμού με ταυτόχρονη ευχαρίστηση και ικανοποίηση από την συμμετοχή του. Έχοντας γίνει η κατάλληλη επιλογή του ανθρώπου-προπονητή στον οποίο θα εμπιστευτούνε πολύ από τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού και θα συμβάλλει στην ανάπτυξή του σε όλους τους τομείς της προσωπικότητάς του.
Ίσως εν τέλει η απάντηση στο ερώτημα να συνοψίζεται στο: «Αν θέλεις να επιλέξεις σύλλογο, διάλεξε τον κατάλληλο προπονητή!»
Γιάννης Ζαρώτης MSc- PhD
Ψυχολόγος – Αθλητικός Ψυχολόγος
Μάθετε Περισσότερα
Αθλητική Απόδοση: Ο Ρόλος των Ψυχολογικών & Πνευματικών Παραγόντων
Αθλητική Απόδοση: Ο Ρόλος των Ψυχολογικών & Πνευματικών Παραγόντων
Ο κάθε άνθρωπος, σε οποιονδήποτε χώρο και αν δραστηριοποιείται, αναπτύσσει στοιχεία τα οποία τον βοηθούν να προσαρμοστεί και εξελιχθεί. Για κάθε τομέα δραστηριοποίησης τα «απαραίτητα» στοιχεία-χαρακτηριστικά ποικίλουν, ανάλογα με τις απαιτήσεις των συνθηκών.
Στο περιβάλλον του αθλητισμού, η προσαρμογή και επιτυχία των αθλητών εξαρτάται από παράγοντες που αφορούν κυρίως σε σωματικά, και τεχνικά στοιχεία, ως εκείνα που «προβάλλονται» περισσότερο. Οι αθλητές προπονούνται για να αναπτύξουν τα ανάλογα για το άθλημά τους στοιχεία δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα βελτιωθούν όσον αφορά στη σωματική τους κατάσταση όσο και στην τεχνική τους γνώση.
Γιατί, ωστόσο, δεν έχουν κάθε μέρα την ίδια διάθεση; Ποια είναι τα στοιχεία που καθορίζουν την ανοχή τους στην κούραση της προπόνησης; Γιατί κάποιοι κατανοούν περισσότερο τις οδηγίες που δίνονται και αναπτύσσουν αντίστοιχα καλύτερη αντίληψη και ταχύτητα σκέψης; Για ποιο λόγο κάποιοι αθλητές γίνονται «καλύτεροι» από τους υπόλοιπους, ενώ ακολουθούν την ίδια προπόνηση; Και αν είναι κάποιος ταλαντούχος σε τεχνικά ή σωματικά στοιχεία, θα φτάσει απαραίτητα στην κορυφή; Γιατί για αρκετούς αθλητές, η προπόνηση είναι περιβάλλον υψηλής απόδοσης, ενώ στον αγώνα δυσκολεύονται να «βγάλουν» τον καλό τους εαυτό.
Τα ερευνητικά δεδομένα και η καθημερινή εμπειρία δείχνουν ότι η επιτυχία του αθλητή «εξαρτάται» και από πολλούς Ψυχολογικούς και Πνευματικούς παράγοντες καθώς και από στοιχεία της Προσωπικότητάς του.
Στους Ψυχολογικούς συμπεριλαμβάνονται τα κίνητρα, η εμπιστοσύνη στον εαυτό του, η αντιμετώπιση του άγχους, η διαχείριση των συναισθημάτων, η ικανότητα ελέγχου του εαυτού και όσοι άλλοι παράγοντες «ρυθμίζουν» τη συναισθηματική κατάσταση του αθλητή.
Αντίστοιχα στους Πνευματικούς παράγοντες, συμπεριλαμβάνονται δεξιότητες όπως η συγκέντρωση, η ικανότητα ανάλυσης πληροφοριών, η ταχύτητα σκέψης, η λήψη αποφάσεων, η επιλογή πληροφοριών, η κατανόηση του περιβάλλοντος και όσα όλα στοιχεία αποτελούν την πνευματική διάσταση του ατόμου.
Σε κάθε περίπτωση τόσο τα Ψυχολογικά όσο και τα Πνευματικά στοιχεία του αθλητή είναι εφικτό να μετρηθούν καθώς πλέον υπάρχουν τα αντίστοιχα εργαλεία για την αξιολόγηση αντίστοιχων διαστάσεων.
Στα στοιχεία Προσωπικότητας που βοηθούν τον αθλητή στην επιτυχία του, αναφέρονται η δεκτικότητα προς συνεργασία, η εργατικότητα και πειθαρχία, η επιμονή και η υπομονή και όσα άλλα αναπτύσσει με την πάροδο των ετών και αποτελούν «κομμάτι» της προσωπικότητάς του.
Τόσο τα Ψυχολογικά όσο και τα Πνευματικά στοιχεία είναι επίκτητα, ο κάθε αθλητής έχει τη δυνατότητα να τα «δουλέψει» και με βάση την προσπάθειά του να τα αποκτήσει. Τα Ψυχολογικά στοιχεία είναι δύσκολο να δουλευτούν και απαιτούν συνδυασμό πραγμάτων. Προσπαθείς να δουλέψεις μέσα σε ένα διάστημα την αυτοπεποίθηση, την οποία κάποιος χρειάζεται χρόνια για να αποκτήσει. Αντίστοιχα, για τα Πνευματικά στοιχεία παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες και επίσης δουλεύεται ως παράγοντας δύσκολα.
Το σημαντικό για τον αθλητή είναι να κατανοήσει ποια στοιχεία χρειάζεται να δουλέψει περισσότερο, ως απαραίτητα για το άθλημά του ή την πορεία εξέλιξής του. Οι αθλητές επιλέγουν να εστιάσουν σε τεχνικά στοιχεία και σωματική κατάσταση, καθώς είναι αυτά που «φαίνονται» περισσότερο. Για τη βέλτιστη σωματική κατάσταση, θα χρειαστεί ωστόσο να υπάρξει και η αντίστοιχη ψυχο-πνευματική.
Φαίνεται να επικρατεί και στον αθλητισμό η άποψη του Δαρβίνου ότι: «Δεν επικρατεί ο πιο δυνατός ή ο πιο καλός αλλά εκείνος που προσαρμόζεται στις συνθήκες», αναδεικνύοντας τον ψυχοπνευματικό παράγοντα…..
Γιάννης Ζαρώτης MSc-PhD
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα
Διαδικτυακό Σεμινάριο για Προπονητές: Διαχείριση Ταλέντου & Ανάπτυξη Αθλητών
Διαδικτυακό Σεμινάριο για Προπονητές:
Διαχείριση Ταλέντου & Ανάπτυξη Αθλητών
Τι είναι το ταλέντο;
Πώς το «μετράμε»;
Υπάρχουν «πηγές» που παράγουν ταλέντα;
Γιατί δεν μπορούμε να προβλέψουμε την επιτυχία του «ταλέντου»;
Πόσα ταλέντα επιτυγχάνουν τελικά;
Ποιες οι απόψεις για την προέλευση του ταλέντου;
Τι σημαίνει «δυναμικό»; Πώς σχετίζεται με το ταλέντο»
Παραδείγματα εξέλιξης Ταλαντούχων αθλητών Παγκοσμίως;
Για ποιους λόγους τα παιδιά εμπλέκονται στον αθλητισμό;
Πότε και γιατί εγκαταλείπουν;
Μοντέλα ανάπτυξης αθλητών
Τι ισχύει σε κάθε άθλημα;
Ποιοι παράγοντες καθορίζουν την εξέλιξή τους;
Πώς φτάνει ο αθλητής σε υψηλό επίπεδο;
Παιδιά και πρωταθλητισμός
6 και 13 Μάϊου, 19.00-21.00 (διάρκεια 2 δίωρα)
Για Πληροφορίες και Δηλώσεις συμμετοχής, τηλεφωνήστε στο 6932420022, μέσω email στο [email protected] και με μήνυμα στο Facebook.
Εισηγητής: Γιάννης Ζαρώτης, Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος MSc-PhD
Γιατί τα παιδιά σταματούν τον αθλητισμό; Υπάρχει τρόπος να το προλάβουμε!
Το 70% των παιδιών εγκαταλείπουν τον αθλητισμό μέχρι την ηλικία των 13 ετών! Για κάθε άνθρωπο που δραστηριοποιείται στο αθλητικό περιβάλλον και επιδρά στα παιδιά, το παραπάνω ποσοστό αποτελεί ή θα έπρεπε να αποτελεί εστία προβληματισμού.
Υπάρχουν, σύμφωνα με έρευνες, ορισμένοι βασικοί παράγοντες οι οποίοι «ωθούν» τα παιδιά εκτός αθλητισμού. Η κοινή συνισταμένη όλων των παραγόντων συνοψίζεται σε μια φράση: «Τα παιδιά σταματούν όταν δεν βιώνουν ευχαρίστηση στο αθλητικό περιβάλλον».
Αναλύοντας τους παραπάνω παράγοντες, ο πρώτος και μάλλον ο πιο σημαντικός, είναι η απώλεια της διασκέδασης. Σε μια μελέτη, 9 στους 10 αθλητές (μέχρι 12 ετών) ανέφεραν ότι ο Νο1 λόγος που συμμετέχουν στο άθλημα είναι «γιατί είναι διασκεδαστικό»……
Τα παιδιά όρισαν τη διασκέδαση ως το να προσπαθούν για το καλύτερο, να τους αντιμετωπίζουν με σεβασμό οι προπονητές, οι γονείς και οι συμπαίκτες τους και να έχουν χρόνο για παιχνίδι. Ανέφεραν ογδόντα ένα χαρακτηριστικά διασκέδασης και η νίκη (Νο48), το να συμμετέχεις σε πρωταθλήματα (Νο63) και η εξάσκηση με ατομική προπόνηση (Νο66) δεν ήταν στις βασικές τους προτεραιότητες…Αλλά μήπως είναι για εμάς τους ενήλικες; Εάν οι νεαροί αθλητές δεν διασκεδάζουν, τελικά θα φύγουν, ανεξάρτητα από το ταλέντο ή το πόσο καλή είναι η ομάδα ή ο προπονητής τους. Ως ενήλικες σπάνια κάνουμε εθελοντικές δραστηριότητες, όπως άσκηση ή εργασία κοινωφελούς εργασίας από την οποία δεν αντλούμε ευχαρίστηση. Γιατί πιστεύουμε ότι θα το κάνουν τα παιδιά;
Ας ρωτήσουμε τα παιδιά αν απολαμβάνουν αυτό που κάνουν! Το πιθανότερο είναι, όσο περισσότερο το απολαμβάνουν τόσο καλύτερα κι τόσο περισσότερο θα παίζουν και τόσο πιο σκληρά θα δουλέψουν. Και αν σταματήσει να είναι διασκεδαστικό, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να το ξανακάνουμε διασκεδαστικό!
Σημαντικός παράγοντας που οδηγεί τα παιδιά να επιδιώκουν άλλα ενδιαφέροντα έναντι του αθλητισμού είναι η απώλεια της «ιδιοκτησίας» της εμπειρίας.
Εκατομμύρια παιδιά εγκαταλείπουν τον αθλητισμό όσο η παρέμβαση και ο έλεγχος των ενηλίκων αυξάνεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει χώρος για καθοδήγηση ή διδασκαλία. Αλλά η καλή προπόνηση δεν αφαιρεί την αυτονομία. Εάν αμφιβάλλουμε για αυτό, τότε ας αναρωτηθούμε: «θα έπαιζε ο μέσος έφηβος 17 ώρες βιντεοπαιχνίδια την εβδομάδα αν είχε κάποιον διαρκώς δίπλα του να του δίνει οδηγίες;»
Εάν θεωρούμε ότι «παίζουμε – τρέχουμε – κερδίζουμε – πηγαίνουμε προπόνηση» τότε πιθανόν να έχουμε αφαιρέσει τη δυνατότητα του παιδιού να αισθάνεται το άθλημά του ως κάτι δικό του! Το οποίο έχει ανάγκη….
Τα παιδιά θέλουν και χρειάζεται να παίζουν. Ελάχιστη σημασία έχει για αυτούς πόσο καλή είναι η ομάδα ή ο σύλλογός τους ή πόσο διάσημος είναι ο προπονητής τους. Μια μελέτη έδειξε ότι το 90% των παιδιών αναφέρουν το παιχνίδι ως βασικό παράγοντα που αναζητούν στην προπόνηση.
Η υπερβολική έμφαση που δίνουμε στη νίκη σε μικρότερες ηλικίες δημιουργεί μια αίσθηση πίεσης που δεν επιτρέπει πλέον στα παιδιά να αναπτύσσονται με το δικό τους ρυθμό. Όσο μεγαλύτερη η έμφαση στη νίκη τόσο περισσότερο το άγχος τόσο πιο κοντά η αποχώρηση!
Ένας από τους κύριους λόγους που τα παιδιά εγκαταλείπουν είναι επειδή φοβούνται να κάνουν λάθη, επειδή δέχονται κριτική, φωνές, απαξίωση για την προσπάθειά τους. Οι άνθρωποι αναπτύσσονται σε περιβάλλοντα όπου δεν φοβούνται τα λάθη, όπου ενθαρρύνονται να προσπαθήσουν και να αποτύχουν και τους δίνουν να κατανοήσουν ότι η αποτυχία είναι απαραίτητο μέρος της διαδικασίας ανάπτυξης.
Οι ενήλικες που ασχολούμαστε με τα νεανικά αθλήματα, είτε είμαστε γονείς, είτε προπονητές είτε παράγοντες, έχουμε την ευθύνη να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που εξυπηρετεί τις ανάγκες, τις αξίες και τις προτεραιότητες των παιδιών και όχι μόνο των ενηλίκων. Το 70% των παιδιών μας δείχνει ότι κάτι χρειάζεται να βελτιωθεί ή και να αλλάξει.
Δημιουργώντας ένα περιβάλλον το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις επιθυμίες των παιδιών. Σε μια προσπάθεια να κρατήσουμε τα παιδιά στον αθλητισμό για τα οφέλη που θα λάβει τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.
Τώρα που ίσως να είναι ακόμη νωρίς!
Γιάννης Ζαρώτης
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα
Αθλητές και Χρήση Κινητών Τηλεφώνων: Υπάρχουν προβληματισμοί….
Αθλητές και Χρήση Κινητών Τηλεφώνων: Υπάρχουν προβληματισμοί….
Παγκοσμίως οι χρήστες κινητών τηλεφώνων ανέρχονται περίπου σε 5,3 δισεκατομμύρια. Στην εποχή των smartphones, το κινητό τηλέφωνο προσφέρει στο χρήστη του τη δυνατότητα να επικοινωνήσει, να κοινωνικοποιηθεί, να ψυχαγωγηθεί, να αναζητήσει πληροφορίες και να βελτιώσει την παραγωγικότητά του σε κάθε μορφής εργασία.
Παράλληλα, αναφέρεται και η «προβληματική» χρήση των κινητών, η οποία ορίζεται ως «η δυσπροσαρμοστική εξάρτηση ή ιδεοψυχαναγκαστική χρήση κινητού τηλεφώνου, μια κατάσταση ανεξέλεγκτης χρήσης του κινητού τηλεφώνου και ταυτόχρονα αδυναμία ελέγχου της χρήσης του σε σημείο να βιώνει κανείς δυσμενείς συνέπειες στην καθημερινή του ζωή».
Ο χαρακτηρισμός της χρήσης των κινητών ως «προβληματική» έχει πολλά κοινά κριτήρια διάγνωσης με τη γενικότερη χρήση του διαδικτύου. Ερευνητικά φαίνεται να διαφοροποιούνται τα δύο φύλα καθώς τα αγόρια τείνουν να χρησιμοποιούν το κινητό περισσότερο για παιχνίδια και ψυχαγωγία, ενώ τα κορίτσια για σκοπούς κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Η «προβληματική» χρήση των κινητών έχει μελετηθεί και σε αθλητές, εξετάζοντας την επίδρασή τους στην απόδοση των αθλητών σε προπονητικές και αγωνιστικές συνθήκες.
Ερευνητές οι οποίοι μελέτησαν τη χρήση κινητού τηλεφώνου για 30 λεπτά ή περισσότερο, λίγο πριν από έναν αγώνα, διαπίστωσαν ότι είναι επιζήμιο για τους αθλητές όσον αφορά στη λήψη αποφάσεων και τα επίπεδα νοητικής κόπωσης. Υποστήριξαν ότι οι αθλητές οι οποίοι «ασχολούνται» με το κινητό τηλέφωνο κατά τη διάρκεια της προπόνησής τους είναι πιο πιθανό να ασκηθούν σε χαμηλότερες εντάσεις! Μειώνοντας ταυτόχρονα την προσπάθεια και τη βελτίωσή τους…..
Ως παράγοντες που «ενισχύουν» τη προβληματική χρήση των κινητών τηλεφώνων αναφέρονται η προσπάθεια των αθλητών να μετριάσουν την πλήξη τους και να βελτιώσουν τη διάθεσή τους, η συνήθεια στη χρήση καθώς και η μεγάλη προσβασιμότητα/διαθεσιμότητα του κινητού σε κάθε κατάσταση.
Αν στους παράγοντες αυτούς προστεθεί το δεδομένο ότι τα άτομα που επιδίδονται σε προβληματική χρήση έχουν ελαττωματικό αυτοέλεγχο και δεν έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν σωστά τη χρήση του κινητού τους τηλεφώνου, τότε αναδύονται μια σειρά από αρνητικές συνέπειες…..
Η προβληματική χρήση κινητού τηλεφώνου έχει αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς του αθλητισμού όπως η συγκέντρωση, η ποιότητα της προπόνησης, τα επίπεδα πνευματικής κόπωσης καθώς και η «εκτροπή» της προσοχής τους μακριά από ωφέλιμες δραστηριότητες που σχετίζονται με τον αθλητισμό, όπως η άσκηση στον ελεύθερο χρόνο και η αποκατάσταση.
Τα προβλήματα συνοψίζονται στη σπατάλη του χρόνου, την πνευματική κόπωση που οδηγεί σε προβλήματα εστίασης της προσοχής και τέλος σε απώλεια χρόνου ξεκούρασης και ωρών ύπνου. Αθλητές οι οποίοι «δείχνουν» απώλεια ενεργοποίησης και χαμηλά επίπεδα εγρήγορσης.
Το ποσοστό των αθλητών που αναφέρουν προβληματική χρήση των κινητών σε ανάλογες έρευνες ανέρχεται ποσοστιαία ακόμη και κοντά στο 40%, ποσοστό αρκετά υψηλό για να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην απόδοση και τη γενικότερη υγεία, σωματική και πνευματική, των αθλητών.
Η χρήση του κινητού δεν αποτελεί πρόβλημα, η αδυναμία ελέγχου της χρήσης, εξελίσσεται σε «προβληματική»……
Γιάννης Ζαρώτης MSc-PhD
Ψυχολόγος – Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα
Ψυχική Ανθεκτικότητα: Θετική έννοια με αρνητική «προέλευση»…..
Ψυχική Ανθεκτικότητα: Θετική έννοια με αρνητική «προέλευση»…..
Η ψυχική ανθεκτικότητα ακούγεται και είναι θετική έννοια για τον άνθρωπο. Αναφέρεται στην ικανότητα ή και δεξιότητα που αναπτύσσει το άτομο να ανταπεξέρχεται σε δυσκολίες, να διαχειρίζεται αρνητικά συναισθήματα και δυσάρεστες καταστάσεις, να υπομένει δυσκολίες και να μην καταβάλλεται από αντιξοότητες. Είναι ο άνθρωπος που όπως συχνά αναφέρεται «δεν τα παρατάει εύκολα». Σε κάθε περίπτωση δεν του είναι εύκολο, έχει αναπτύξει, ωστόσο, τα κατάλληλα «αντισώματα», ώστε να υπομείνει και να ξεπεράσει την δυσκολία που προκύπτει.
Στον αθλητισμό, η έννοια αποκτά πολύπλευρη διάσταση και με μεγάλη ποικιλία στην εφαρμογή της, καθώς συνδέεται με τραυματισμούς, αποτυχίες, ήττες και κάθε λογής αντιλαμβανόμενες αντιξοότητες. Η σημασία της έγκειται στο ότι ο αθλητής συνεχίζει να προσπαθεί, ενώ του συμβαίνουν οι προαναφερόμενες αντιξοότητες και σε καμιά περίπτωση δεν καταβάλλεται ώστε να εγκαταλείψει την προσπάθειά του. Για το λόγο αυτό η έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας χαρακτηρίζεται τόσο σημαντική και απαραίτητη για την αθλητική δραστηριότητα.
Έχουμε αναρωτηθεί πως αναπτύσσεται, πώς καλλιεργείται στο άτομο; Πώς είναι εφικτό κάποιος να υπομένει δυσκολίες χωρίς να χάνει το κίνητρό του; Πώς απέκτησε αυτή τη δυνατότητα ενώ δεν είναι το ίδιο εμφανής στον καθένα;
Η «Αρνητική Προέλευση» της ψυχικής ανθεκτικότητας έγκειται σ’ αυτό ακριβώς το σημείο: Για να την αναπτύξει ο άνθρωπος θα χρειαστεί να έχει αντιμετωπίσει δυσκολίες, να έχει βιώσει δυσάρεστα συναισθήματα, να έχει ξεπεράσει αντιξοότητες και να «γνωρίζει τον τρόπο» για να επανέλθει.
Όποια δυσκολία συναντά ο καθένας και ταυτόχρονα βρίσκει τρόπο να την ξεπεράσει, όσο πιο δυσάρεστη είναι μια κατάσταση και βρει τρόπο αντιμετώπισης, τόσο πιο ανθεκτικός θα γίνει. Απαιτείται από μικρή ηλικία η ανάπτυξη αυτονομίας του ατόμου με την παράλληλη υποστήριξη από το περιβάλλον του και ταυτόχρονα η «εκπαίδευσή» του στην αντιμετώπιση δυσκολιών. Θα ευχόμασταν για τον καθένα να μην συναντήσει ποτέ στη ζωή του ή και την αθλητική του δραστηριότητα κάποια δυσάρεστη συνθήκη. Καθώς κάτι τέτοιο φαντάζει μάλλον απίθανο, κάθε φορά που κάποιος συναντά την αρνητική και δυσάρεστη διάσταση της καθημερινότητας, έχει στο μυαλό του ότι «χτίζει» την ψυχική του ανθεκτικότητα……
Γιάννης Ζαρώτης
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psychology.org.gr
Μάθετε Περισσότερα