Εγώ έχω αυτοπεποίθηση?

Η έννοια της αυτοπεποίθησης συνδέεται με την «αίσθηση σιγουριάς» που αντλεί κάποιος από τον εαυτό του. Είναι η «εμπιστοσύνη» που εμφανίζει κάποιος για την ικανότητά του σε ορισμένες συνθήκες, η διάχυτη πεποίθηση ότι «θα τα καταφέρει». Παρέχει στο άτομο θετικό συναίσθημα, βελτιωμένη διάθεση, εκλύει ενέργεια και αποφασιστικότητα. Ακόμη και σε καταστάσεις δύσκολες, ο έχων αυτοπεποίθηση θα το προσπαθήσει αρκετά και τελικώς «θα φέρει το έργο σε πέρας».

Είναι έννοια την οποία αναζητά ο καθένας, είναι ό,τι θα ήθελαν οι γονείς να έχουν τα παιδιά τους, θεωρείται «κλειδί» για την εξέλιξη του ανθρώπου. Αναζητώντας αυτοπεποίθηση, η προφανής ερώτηση σχετίζεται με το αν είναι εφικτό να την αποκτήσει ο καθένας. Για να βρει κανείς τον τρόπο που καλλιεργείται, θα χρειαστεί να την «αναλύσει» στα συστατικά που την αποτελούν.

Συνδέεται άμεσα με την έννοια της αυτοεκτίμησης (τη συναισθηματική αξία του εαυτού) και δομείται επάνω σ’ αυτή. Είναι δύσκολο να «εμπιστεύομαι  τον εαυτό μου, ενώ δεν πιστεύω ότι αξίζω». Αποτελεί τη βάση και τροφοδοτείται ταυτόχρονα από την αυτονομία καθώς «εμπιστεύομαι τον εαυτό μου γνωρίζοντας ότι μπορεί να λειτουργεί και μόνος του».

Η ανάπτυξή της αναφέρεται κυρίως στο πόσο ενεργητικό-λειτουργικό είναι το άτομο. Όσο πιο πολλές ενέργειες πραγματοποιεί κάποιος, όσο περισσότερο κινητικός είναι και παράλληλα «απολαμβάνει» τα αποτελέσματα των ενεργειών του, τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανίζει υψηλή αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση εμπεριέχει αρκετή ενεργοποίηση, «είναι παράδοξο να εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου ενώ δεν κάνεις τίποτα!»

Η μειωμένη αυτονομία αποτελεί επίσης τροχοπέδη για την ανάπτυξη της έννοιας καθώς σταδιακά δημιουργεί στο άτομο εξάρτηση, μια αίσθηση μη ικανότητας, μια πιθανή αίσθηση ευαλωτότητας και τελικά έναν ελλειμματικό εαυτό, ο οποίος βρίσκεται πιο κοντά στην αποτυχία παρά στην επιτυχία. Το αντίθετο της αυτοπεποίθησης!

Εμπόδιο στην ανάπτυξη της έννοιας συνιστά επίσης ο ετεροκαθορισμός των ανθρώπων από το περιβάλλον τους, με τη διαρκή αναζήτηση επιδοκιμασίας και αναγνώρισης, την έκφραση μια συμπεριφοράς που τείνει στην υποτακτικότητα και καταλήγει στην ταμπέλα του «ικανού αλλά μη αυτόνομου» ή αλλιώς «αποτελεσματικό πιόνι». Το αντίθετο της αυτοπεποίθησης!

Ας αναλογιστεί ο καθένας σε ποιον θα ανέθετε μια εργασία….Θα ψάχναμε κάποιον που εμπιστευόμαστε γιατί το έχει ξανακάνει! Αυτό το στοιχείο αναζητούμε και από τον εαυτό μας. Όσο πιο συχνά ενεργοποιείται και κάνει πράγματα, τόσο πιο πιθανό είναι να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί να τον δοκιμάσει, να καταλάβει ότι μπορεί, ότι είναι ικανός και θα τα καταφέρει. Από μόνος του……!

Γιάννης Ζαρώτης

Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος